سند ملکی نشاندهنده اعتبار و قانونی بودن یک ملک است. یکی از مهمترین و اصلیترین موضوعات هنگام خرید و فروش ملک، سند ملکی آن است. در صورتی که اطلاعات کافی در این زمینه وجود نداشته باشد، اشتباهات جبران ناپذیری پیش خواهد آمد. جهت استعلام سند ملکی روش های متفاوتی دارد اما در ادامه این مقاله به معرفی انواع سند ملکی خواهیم پرداخت.
اسناد رسمی طبق ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی اسنادی هستند که در اداره ی ثبت اسناد و یا دفاتر اسناد رسمی یا نزد سایر مامورین رسمی، بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند و غیر از آن سند عادی است.
یکی از انواع سند رسمی، سند مشاع است و در سندهای مشاع هر یک از شرکاء بخشی از یک ملک را مالک میباشند و هر مالک یک سند رسمی در اختیار دارد. در ملک مشاع همهی مالکان در تمام ملک شریک هستند که با مشاعات ساختمان متفاوت میباشد؛ مشاعات ساختمان بخشی از ساختمان است که مالکیت آن در اختیار تمام سرمایه داران بوده و استفاده از آن بخش از ساختمان بصورت اشتراکی میان ساکنین میباشد.
سندی که به صورت کامل به یک فرد تعلق دارد، سند شش دانگ گفته میشود. این سند، سندی رسمی است که یکی از معتبرترین اسناد در بین اسناد ملکی است.
زمانی که فرد قصد جداکردن سهم خود در یک زمین مشاع را داشته باشد، سند مفروز به او تعلق میگیرد و کلمه مفروز در اسناد در مقابل مشاع قرار دارد. در بین انواع سند، سند مفروز از پیچیدهترین اسناد است.
سند تک برگ، سندی است که از سوی مراجع رسمی در نظام اسناد کشور مورد طراحی و تایید قرار میگیرد. در سند تک برگ کروکی ساختمان و اطلاعات دقیقتری از ملک مشاهده می شود.
سند وقفی به ملکی تعلق دارد که صاحبان اصلی آن، ملک را وقف کردهاند و ادارهی اوقاف این ملکها را به صورت نود و نه ساله به دیگران انتقال میدهد و از آنها اجاره میگیرد.
اگر به دلایل مختلف سند رسمی ملک مفقود شود یا آسیب ببیند، صاحب ملک میتواند با مدارک مورد نیاز درخواست سند رسمی المثنی دهد.
به سند ملکی مربوط به زمینی که آپارتمان در آن بنا میشود، سند عرصه و سند ملکی واحدهایی که در زمین ساخته میشوند، سند اعیان گفته میشود.
بعد از فوت مالک اصلی، مال او به وراث میرسد و وارثان میتوانند با مدارک به اداره ثبت رفته و به اندازه سهم الارث خود درخواست صدور سند مالکیت بدهند.
به سندی که به نام شخص یا اشخاص دیگری به عنوان وکیل فروشندهی اصلی تنظیم شده باشد، سند وکالتی گفته میشود. این وکالت باید به صورت رسمی و محضری ثبت شود تا از اعتبار لازم برخوردار باشد.
اگر برای یک ملک با حد و حدود تعریف شدهی مشخص، دو سند رسمی با نام و تاریخ مختلف صادر شود، به آن سند معارض گفته میشود.
در گذشته مردم برای فروش ملک، توافقات را بین خودشان بهصورت قراردادهایی مینوشتند، سپس برای تأیید صحت آن، آنها را نزد افراد سرشناسی که در بین مردم چهرهی موجه و مقبولی داشتند، میبردند و وقتی به مهر و امضای این اشخاص میرسید، نزد همگان معتبر بود.
سندی عادی که توسط شورای محلی منطقه مهر شده باشد، سند شورایی است. این نوع سند اعتبار سند رسمی را ندارد و برای تبدیل آن به سند رسمی، باید مراحل زیادی در ادارههای ثبت اسناد طی شود.
سندهایی که در گذشته با یک نخ و یک تکه سرب پلمپ میشدند و این پلمپ توسط ادارهی ثبت اسناد بر روی سند ایجاد میشد که صحت آن را تأیید میکرد، معروف به سند منگولهدار است. مالکیت در این سندها قطعی است.
وقتی فرد برای گرفتن وام سند خود را در گرو بانک می گذارد، در سند قید میگردد که این سند تا تاریخ معینی در رهن بانک است و سند به خریدار تحویل داده میشود. اگر وام گیرنده در موعد مقرر نتواند وام خود را پرداخت کند بانکی که سند در رهن آن است، حق دارد که ملک را تصاحب کند.
مهمترین موضوع در زمینه معامله املاک و انتقال سند خانه، بدون شک سند ملک است. اسناد در دو دسته رسمی و عادی قرار دارند. اسناد رسمی به مراتب معتبرتر از اسناد عادی هستند. با شناخت مناسب از انواع سند، میتوان معاملات مطمئنتری را صورت داد و از مشکلات حقوقی آینده جلوگیری کرد.